Γενικά για το Δίλοφο στο Ζαγόρι
Το Δίλοφο είναι ορεινό χωριό τού νομού Ιωαννίνων και ανήκει στο συγκρότημα των Ζαγοροχωρίων τής Ηπείρου. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 900 μέτρων στις πλαγιές τής Τύμφης. Το Δίλοφο ανήκει στον δήμο Κεντρικού Ζαγορίου και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή τού 2001 είναι 39 κάτοικοι (9 για την ακρίβεια με την απογραφή… κατοίκου το 2014 ), οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τον τουρισμό. Απέχει 32 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα ενώ η πρόσβαση στο χωρίο είναι ιδιαίτερα εύκολη αρκεί να είστε προσεκτικοί στις πινακίδες που θα σας οδηγήσουν σε αυτό μίας και δεν είναι πάνω στον οδικό δρόμο. Το χαρακτηριστικό αυτό σε συνδυασμό με την απαγόρευση διέλευσης αυτοκινήτων μέσα από τον οικισμό, έχει βοηθήσει σημαντικά στην διατήρηση τού παραδοσιακού χαρακτήρα και τής αυθεντικής Ζαγορίσιας ταυτότητας που το κάνουν να ξεχωρίζει ανάμεσα από τα περισσότερα και ομολογουμένως πανέμορφα χωρία τού Κεντρικού Ζαγορίου. Ο χαρακτηρισμός μάλιστα τού οικισμού ως παραδοσιακού και διατηρητέου έχει ενισχύσει τον αναλλοίωτο χαρακτήρα του μίας και σε αυτό επιτρέπονται μόνο αναστηλώσεις και ανακατασκευές παλαιών κτισμάτων.
Το παλαιότερο όνομα τού χωριού μέχρι το 1920 ήταν Σοποτσέλι, ονομασία η οποία στα σλάβικα και βλάχικα σημαίνει “τόπος με πολλά νερά”.
Δίλοφο αρχές Φθινοπώρου
Δίλοφο καλοκαίρι
Δίλοφο ένα καλοκαιρινό βράδυ
Δειλινό στο Δίλοφο Ζαγορίου
Χιόνια στο καμπαναριό που Χριστούγεννα σημαίνει … Δίλοφο Δεκέμβριος 2011
Βροχερός Χειμωνιάτικος καιρός στο Δίλοφο
Δίλοφο, Ζαγοροχώρια, φθινοπωρινά χρώματα στο χωριό και τη γύρω στη φύση
Το Δίλοφο μια βροχερή μέρα
Το Δίλοφο με συννεφιά με την Τύμφη στο βάθος
Βρεγμένες στέγες στο καταπράσινο Δίλοφο
Το Δίλοφο είναι από τα καλύτερα διατηρημένα χωριά τού Ζαγορίου. Είναι χαρακτηριστικό δείγμα Ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής, καθώς όλα τα κτίσματα είναι φτιαγμένα από τον τοπικό σχιστόλιθο, γι’ αυτό τον λόγο το χωριό έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός, όπου μόνο ανακατασκευάζονται ή αναστηλώνονται παλαιά κτήρια. Είναι χτισμένο πάνω σε δύο λόφους, με μικρές σχετικά κλίσεις. Αναπτύσσεται γύρω από την Κεντρική Πλατεία (Μεσοχώρι), από όπου ξεκινούν ακτινωτά οι τρεις βασικοί πεζόδρομοι (καλντερίμια), που οδηγούν στις τρεις συνοικίες, Πάνω Μαχαλάς, Κάτω Μαχαλάς και Πέρα Μαχαλάς.
Στα αξιοθέατά του περιλαμβάνονται πέτρινες βρύσες, λιθόστρωτα καλντερίμια, μικρά εκκλησάκια και αρχοντικά, ανάμεσα στα οποία και η ψηλότερη κατοικία στα Ζαγοροχώρια, ύψους 13,5 μέτρων, το αρχοντικό Μακρόπουλου (Λουμίδη). Αρκετό ενδιαφέρον έχει και ο λόγος για τον οποίο κτίστηκε αυτό το πανύψηλο σπίτι. Σύμφωνα λοιπόν με την παράδοση, ο γιος ενός πλούσιου Ζαγορίτη παντρεύτηκε μία κοπέλα από το γειτονικό χωριό Κουκούλι. Όταν εγκαταστάθηκαν στο σπίτι τού γαμπρού στο Δίλοφο, η κοπέλα εξέφρασε έντονη νοσταλγία για το χωριό της. Τότε λοιπόν, ο σύζυγος έκτισε το πανύψηλο αρχοντικό για να μπορεί η γυναίκα του να αγναντεύει το χωριό της από τα ψηλότερα πατώματα του!
Στο Δίλοφο υπάρχουν εκατό αρχοντικά από τα οποία ελάχιστα κατοικούνται μόνιμα. Υπάρχουν επίσης εκτός τής εκκλησίας τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου (1850) και πολλά μικρότερα παρεκκλήσια και μοναστήρια όπως Παναγίας, Σωτήρος, Άγιοι Ταξιάρχες, Αγία Παρασκευή κ.λ.π. Στο Μεσοχώρι υπάρχει η Αναγνωστοπούλειος Σχολή (Αρρεναγωγείο – Δημοτικό Σχολείο), και πάνω από την εκκλησία υπήρχε το Παρθεναγωγείο. Οι πεζόδρομοι είναι λιθόστρωτοι (καλντερίμια) και ορίζονται δεξιά και αριστερά από λιθόκτιστους μαντρότοιχους αρκετά ψηλούς ώστε να κρύβουν από το μάτι τού περαστικού τις αυλές των σπιτιών. Στην εκκλησία τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου που στέκει ορθή από το 1850 άναβαν τα κεριά τής προσμονής τού γυρισμού των ξενιτεμένων.
Ιστορικός τόπος το Δίλοφο Νομού Ιωαννίνων …
Το Δίλοφο αποτελεί ίσως το μοναδικό χωριό στο Ζαγόρι που έχει διατηρήσει αναλλοίωτη την αρχιτεκτονική του. Κι αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι αντιστάθηκε στην άκρατη τουριστική ανάπτυξη αλλά και στην επαγρύπνηση των κατοίκων κάθε φορά που γινόταν κάποια παρέμβαση στο χωριό τους όπως στα καλντερίμια. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων τού Υπουργείου Πολιτισμού το ανακήρυξε ως Ιστορικό Τόπο. Σύμφωνα με την κατά πλειοψηφία απόφαση τού Συμβουλίου, ο οικισμός Δίλοφο Ζαγορίου κηρύσσεται ιστορικός τόπος «λόγω τής αρχιτεκτονικής, πολεοδομικής και λαογραφικής σημασίας του».
Ξενώνας VERA INN στο Δίλοφο Κεντρικού Ζαγορίου, εκεί που οι παραδοσιακές πινελιές συνομιλούνε με στοιχεία σύγχρονα, η φιλοξενία και τα χειροποίητα προϊόντα ευφραίνουνε, και η Ζαγορίσια φύση που απλόχερα απλώνεται ικανοποιεί όλες τις αισθήσεις
O Ξενώνας “Άπειρος Χώρα” στα Κάτω Πεδινά τού Κεντρικού Ζαγορίου βρίσκεται σε έναν τόπο ιδιαίτερης ομορφιάς με άφθονες μορφολογικές εναλλαγές μέσα στη μαγεία της φύσης που συνυπάρχει αρμονικά με τα έργα των ανθρώπων της.
Το αρχοντικό βρίσκεται στα Κάτω Πεδινά, έναν από τους παλαιότερους οικισμούς του Ζαγορίου, 35 λεπτά διαδρομή από τη πρωτεύουσα της Ηπείρου τα Ιωάννινα, σε υψόμετρο 950μ. Παρά το υψόμετρο, το χωριό αγναντεύει τον κάμπο του των 4.000 στρεμμάτων (μοναδικό στο Ζαγόρι), κάτι που γαληνεύει την ψυχή και το πνεύμα. O ξενώνας είναι κτισμένος απέναντι από την κεντρική πλατεία σε απόσταση 100 μέτρων από το παραδοσιακό καφενείο/ταβέρνα του οικισμού, με πολύ εύκολη πρόσβαση από τα Γιάννενα, τα Ζαγοροχώρια του Κεντρικού και Δυτικού Ζαγορίου και τα χωριά των περιοχών Πωγωνίου και Κόνιτσας.
Καλύτερα δεν θα μπορούσε να περιγράψει κανείς την Ανέμη:
Το ξενοδοχείο Πορφυρόν που πήρε το όνομά του από το πορφυρό χρώμα, στέκει σαν φάρος μεταξύ των παραδοσιακά χτισμένων γκρί, πέτρινων σπιτιών, του γραφικού χωριού Άνω Πεδινά. Τα Άνω πεδινά είναι ένα από τα 46 ακόμη κατοικημένα χωριά του Ζαγορίου στην Ήπειρο και βρίσκεται στη βορειοδυτική περιοχή της Ελλάδος, 35 χιλιόμετρα βορείως της πόλης των Ιωαννίνων.
